تأثیر تراکم گیاهی و میزان مصرف نیترو‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژن بر عملکرد، رابطه محدودیت مبدأ و مقصد و شاخص های کارآیی نیتروژن هیبرید ذرت 704 در ممسنی، استان فارس

در این آزمایش، اثر جمعیت گیاهی و میزان مصرف نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت هیبرید 704 بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در منطقه ممسنی، استان فارس، در سال 1387 اجرا گردید. عامل های آزمایش شامل تراکم بوته در چهار سطح (75000، 90000، 105000 و130000 بوته در هکتار) و میزان مصرف نیتروژن در سه سطح (200، 300 و 400 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بود. نتایج نشان داد که تأثیر تراکم بوته و میزان مصرف نیتروژن و برهمکنش آنها بر وزن هزار دانه معنی دار شد. با افزایش تراکم بوته از 75000 به 130000 بوته در هکتار، وزن هزار دانه از 290/8 به 269/0 گرم کاهش یافت. با افزایش نیتروژن مصرفی از 200 به 400 کیلوگرم در هکتار، وزن هزار دانه به طور معنی داری از 269/3 به 287/3 گرم افزایش یافت. بیشترین وزن هزار دانه به میزان 301/7 گرم مربوط به میزان مصرف 400 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تراکم 75000 بوته در هکتار، و کمترین وزن هزار دانه به میزان 263/4 گرم مربوط به میزان مصرف 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تراکم 105000 بوته در هکتار بود. افزایش تراکم بوته از 75000 به 130000 بوته در هکتار، باعث کاهش معنی دار تعداد دانه در بلال از 584/3 به 491/3 و افزایش معنی دار تعداد بلال در مترمربع از 7/4 به 12/9 گردید. با افزایش تراکم بوته از 75000 به 130000 بوته در هکتار، عملکرد دانه به طور معنی داری از 12910 به 16890 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت. تأثیر سطوح نیتروژن و برهمکنش تراکم و میزان مصرف نیتروژن بر عملکرد دانه معنی دار نبود. با افزایش تراکم گیاهی از 75000 به 130000 بوته در هکتار، کارآیی فیزیولوژیک از 45/5 به 31/5 کیلوگرم بر کیلوگرم کاهش، و افزایش مصرف نیتروژن از 200 به 400 کیلوگرم در هکتار باعث کاهش آن از 43/1 به 32/7 کیلوگرم بر کیلوگرم شد. با افزایش تراکم گیاهی از 75000 به 130000 بوته در هکتار، کارآیی زراعی از 22/5 به 11/3 کیلوگرم بر کیلوگرم کاهش، و با افزایش مصرف نیتروژن از 200 به 400 کیلوگرم در هکتار از 22/1به 10/8 کیلوگرم بر کیلوگرم کاهش یافت. با افزایش تراکم گیاهی از 75000 به 130000 بوته در هکتار، کارآیی بازیافت ظاهری از 48/6 به 35/3 کیلوگرم بر کیلوگرم کاهش یافت، و با افزایش مصرف نیتروژن از 200 به 400 کیلوگرم در هکتار از 50/8 به 32/6کاهش یافت. با حذف 50 درصد دانه های بلال، اثر تراکم، میزان مصرف نیتروژن و برهمکنش آنها بر محدودیت مبدأ معنی دار شد. تراکم 130000 و میزان مصرف 200 دارای بیشترین محدودیت مبدأ به میزان 22/4 درصد و تراکم 75000 و میزان مصرف 300 دارای کمترین محدودیت مبدأ به میزان 8/6 درصد بود. با حذف تاسل به همراه برگهای بالای بلال، اثر تراکم و میزان مصرف نیتروژن بر محدودیت مبدأ معنی دار شد. در این روش، با افزایش تراکم از 75000 به 13000 بوته در هکتار، محدودیت مبدأ به طور معنی داری از 12/7 به 25/8 درصد افزایش یافت. با افزایش مصرف نیتروژن از 200 به 400 کیلوگرم در هکتار، محدودیت مبدأ از 22/8 به 13/9درصد کاهش یافت. لذا تراکم 130000 بوته در هکتار و میزان مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهترین تیمار در شرایط منطقه آزمایش بود.